پرسش:

آیا فکر گناه، گناه به شمار می رود؟ و اگر کسی در خواب ببیند گناه می کند، باز هم گناه محسوب می‌شود؟

پاسخ:

گناه در لغت فارسی به معنای (بزه) (جرم)، (خطا)، (نافرمانی) و امثال این الفاظ آمده، و در لغت عرب از آن به (ذنب) (اثم)، (معصیت) تعبیر شده است و معنایی که در هر دو آنها صادق و بلکه جامع همة‌ معانی است، همان نافرمانی و انجام عمل برخلاف قانون و یا سرپیچی از قانون است. مقصود از آن در نزد اهل شرع عبارت است از انجام اعمال که بر خلاف شرع است، و انجام و یا ترک آن نامشروع تلقی می شود.⁽¹⁾
درباره این مسئله که آیا فکر و اندیشه گناه گناه شمرده می‌شود یا نه؟ باید گفت فکر گناه به دو صورت ممکن است مطرح شود. یکی این که فکر گناه به عنوان یک تصور ذهنی و خطور برخی از گناهان در فکر و اندیشه و توهم و خیال انسان که هیچ‌گونه اثر و پی‌آمد علمی و عملی به همراه نداشته باشد، در این صورت هیچ دلیلی عقلی و یا نقلی وجود ندارد که فکر گناه بدین معنا، گناه محسوب شود، گرچه نمی شود که منکر این شد که فکر گناه آثار و پی‌آمد منفی بر روح و جان آدمی می گذارد. چنانکه در روایتی آمده که حضرت مسیح ـ علیه السلام ـ فرمود: موسی بن عمران به شما دستور داد که زنا نکنید و من به شما امر می‌کنم که فکر زنا را در خاطر نیاورید، چه رسد به این که عمل زنا را انجام دهید، زیرا که هر کسی فکر زنا کند، مانند کسی است که در ساختمانی زیبای رنگ‌آمیزی شده‌‌ای، آتش روشن کند که در این صورت دود آتش رنگ خانه را تباه می‌کند، گرچه ظاهراً خانه سالم است.⁽²⁾ از این گونه روایات به آسانی معلوم می‌شود که فکر گناه به معنای یاد ‌شده گرچه گناه به مفهوم فقهی و کلامی نخواهد بود، اما آثار سوء بر روح انسان می‌گذارد. ادامه مطلب...