اقتدا به اهل سنت

س 599: آیا نماز جماعت پشت سر اهل سنت جایز است؟
ج: نماز جماعت براى حفظ وحدت اسلامى، جایز و صحیح است.

س 600: محل کار من در یکى مناطق کردنشین است که اکثر ائمه جمعه و جماعات آنجا از اهل سنت هستند، اقتدا به آنها چه حکمى دارد و آیا غیبت آنها جایز است؟
ج: مشارکت با آنان در نماز جمعه و جماعتشان از جهت حفظ وحدت اشکال ندارد، و از غیبت باید پرهیز شود.

س 601: در مکانهاى مشارکت و رفت و آمد با برادران اهل سنت، هنگام شرکت در نمازهاى روزانه، در بعضى از موارد مانند آنان عمل مى‏کنیم، مثل نماز بصورت تکتّف و عدم رعایت وقت و سجده بر فرش، آیا این نمازها احتیاج به اعاده دارند؟
ج: اگر حفظ وحدت مقتضى انجام آن کارها باشد، نماز صحیح و مجزى است، حتى اگر سجده بر فرش و مانند آن باشد، ولى تکتف در نماز جایز نیست، مگر اینکه ضرورت آن را اقتضا کند.

س 602: در مکه و مدینه به استناد فتواى امام خمینى «قدّس سرّه» نماز جماعت را با برادران اهل سنت مى‏خوانیم و گاهى براى درک فضیلت نماز در مسجد مثل اداء نماز عصر یا عشا بعد از نماز ظهر و مغرب آن را به صورت فرادى در مساجد اهل سنت بدون مهر و با سجده بر فرش به جا مى‏آوریم، این نمازها چه حکمى دارد؟
ج: در فرض مذکور اگر با فریضه تقی‍ّه، منافات نداشته باشد باید بر چیزى که سجده بر آن صحیح است سجده کند.‏

س 603: مشارکت ما شیعیان در نماز جماعت مساجد کشورهاى دیگر با برادران اهل سنت که دست بسته نماز مى‏خوانند، چگونه است؟ آیا تبعیّت از آنان در تکتّف بر ما واجب است یا آن که باید نماز را بدون تکتّف بخوانیم؟
ج: اقتدا به اهل سنت، براى رعایت وحدت جایز است و نماز خواندن با آنها صحیح و مجزى است، ولى تکتف واجب نیست و بلکه جایز نیست، مگر در صورتى که ضرورتى آن را اقتضا کند.

س 604: هنگام شرکت در نماز جماعت با برادران اهل سنت، چسباندن انگشتان کوچک پا در حال قیام به انگشتان پاهاى دو نفرى که در دو طرف نمازگزار ایستاده‏ چنانچه آنان ملتزم هستند چه حکمى دارد؟
ج: این کار واجب نیست، ولى انجام آن به صحّت نماز ضرر نمى‏رساند.

س 605: برادران اهل سنت در ایام حج یا غیر آن، نماز مغرب را قبل از اذان مغرب مى‏خوانند، آیا براى ما اقتدا به آنان و اکتفا به آن نماز صحیح است؟
ج: معلوم نیست که آنان نماز را قبل از وقت بخوانند، ولى اگر مکلّف دخول وقت را احراز نکند، نمى‏تواند داخل شود، مگر آنکه رعایت وحدت آن را اقتضا کند که در این صورت شرکت در نماز جماعت آنان و اکتفا به آن اشکال ندارد.

اهمّیت همسایه داری

قرآن کریم این کتاب جاوید و ماندگار الهی، در کنار دستور به پرستش الهی و احسان به پدر و مادر و بستگان و خویشاوندان، توصیه به نیکی و احسان در حق همسایگان نموده است؛ آنجا که می‌فرماید: «وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیئاً وَ بِالْوالِدَینِ إِحْساناً وَ بِذِی الْقُرْبی وَ الْیتامی وَ الْمَساکینِ وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبی وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبیلِ»؛  «و خدا را بپرستید و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید و به پدر و مادر و همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و همسایه نزدیک و همسایه دور و دوست و همنشین و واماندگان در سفر نیکی کنید!»قرار گرفتن مراعات حق همسایه در کنار حق بندگی و نیکی به والدین، نشان از اهمّیت همسایه‌داری در منظر قرآن دارد. در روایات نیز تعبیرات نغر و زیبایی درباره اهمّت همسایه‌داری آمده که به نمونه‌هایی اشاره می‌شود:

1. احترام همسایه:پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «حُرْمَةُ الْجَارِ عَلَی الْإِنْسَانِ کَحُرْمَةِ أُمِّهِ؛  حرمت همسایه بر [عهده] انسان مانند احترام به مادرش می‌باشد.»

2. نشانه سعادت:پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءُ الْمَسْکَن وَ الْجَارُ الصَّالِحُ وَ الْمَرْکَبُ الْهَنِی ءُ؛ خانه و همسایه خوب و مرکب راهوار از خوشبختی مرد است.» البته این موارد، مربوط به سعادت دنیا است، نه سعادت آخرت.

3. سفارش پیامبر صلی‌الله علیه و آله:علی علیه السلام فرمود: «اللَّهَ اللَّهَ فِی جِیرَانِکُمْ فَإِنَّهُمْ وَصِیةُ نَبِیکُمْ مَا زَالَ یوصِی بِهِمْ حَتَّی ظَنَنَّا أَنَّهُ سَیوَرِّثُهُمْ؛  خدا را! خدا را! درباره همسایگان [و حقوقشان را رعایت کنید] که وصیت پیامبر شماست و همواره به خوشرفتاری با همسایگان سفارش می‌کرد تا آنجا که گمان بردیم برای آنان ارثی معین خواهد کرد.»

4. معیار نیکوکار بودن:پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «اِذا اَثنی عَلَیکَ جیرانُکَ اَنَّکَ مُحْسِنٌ فَاَنْتَ مُحْسِنٌ وَ اِذا اَثْنی عَلَیکَ جیرانُکَ اَنَّکَ مُسِی ءٌ؛  هر گاه همسایگانت هنگام ثنا و سخن گفتن درباره تو، تو را نیکوکار بدانند، پس تو نیکوکاری، و اگر همسایه گانت بدکارت شمارند، تو بدکاری.» چرا که ممکن است انسان در غیر محل خود عیوب خویش را پنهان کند و خوبی و بدی او شناخته نشود؛ ولی در همسایگی واقعیت انسان آشکار می‌شود. به این جهت، فردی که همسایه‌ها نیکوکار بدانند، واقعاً نیکوکار است.